درباره نماز ضحی و نوافل، قرآن مجید در سوره نور آیه ۳۶ و ۳۷ می‌گوید:

«فی بیوتٍ أذِنَ اللهُ أن تُرفَع و یُذکر فیها اسمهُ یُسبِّح له فیها بالغدوّ و الآصال. رجالٌ لاتُلهیهم تجارهٌ و لابیعٌ عن ذکرِ اللهِ و إقامِ الصلاه».

کلمه «فی بیوت» ظرف است برای آن انوار مقدسه‌ای که در آیه ۳۵ عنوان شده و فرموده است:

«الله نور السّموات و الأرض. مثل نوره کمشکاهٍ فیها مصباح المصباحُ فی زُجاجهٍ الزّجاجهٌ کأنّها کَوکبٌ درِّیٌّ یُوقَدُ من شجرهٍ مُبارکهٍ زَیتونهٍ لاشرقیه و لاغَربیّه یکادُ زَیتها یضیئ و لو لَم‌تمسسهُ نار. نورٌ علی نور. یهدی الله لِنُورهِ مَن یشاء. و یَضرِب الله الأمثال للناسِ. و اللهُ بکلِّ شی‌ءٍ عَلیم».

قرآن مجید تکلیف نافله را با عبارت تسبیح و ذکر معرفی می‌نماید و از جمله در سوره روم آیه ۱۷ می‌فرماید:

«فسبحانَ الله حین تمسونَ و حین تُصبِحون. و لهُ الحمد فی السّمواتِ و الأرض. و عشیّاً و حین تظهرون»؛

و در سوره طه آیه ۱۳۰ می فرماید:

نوافل

«فاصبِر علی ما یقولونَ و سبّح بِحمدِ ربّک قبلَ طلوع الشّمسِ و قبلَ غروبها و من آناء اللّیلِ فسبِّح و أطراف النّهار لعلّک ترضی».

تمام نافله‌ها به همین صورت در قرآن مجید مبین شده است که در این مثال مجال شرح آن نیست.

به هر حال آیه سوره نور اشاره می‌کند که ادای نوافل چاشت در همه جا و برای همگان روا نیست: اگر کسی در مشاهد مشرفه باشد، می‌تواند نماز ضحی بخواند و در سایر اماکن نمی‌تواند نماز ضحی بخواند.

و اگر مسافر باشد، فقط در این اماکن مقدسه می‌تواند به هنگام روز تجارت و بیع را وانهد و نافله‌های ظهر و بعد از ظهر را ادا کند؛ و اگر در این اماکن مقدسه نباشد، نمی‌تواند به نافله‌های روزانه بپردازد. لذاست که امام صادق می‌فرماید: نافله ظهر و عصر از اشخاص مسافر ساقط است، ولی نافله عشاء برقرار است.

(رک. صحیح تهذیب، رقم ۵۲۰ـ۵۲۲)

برای مطالعه ارکان نماز از نظر قرآن مجید، به عناوین زیر مراجعه نمایید:

نماز یا صلاه فریضه
برگشت به مقاله نماز یا صلاه فریضه