زندگی نامه استاد
محمدباقر بهبودی
وی در آبان ۱۳۰۷ در مشهد به دنیا آمد. او در سال ۱۳۲۱ تحصیلات مذهبی خود را آغاز کرد. اساتیدش در مشهد محمدتقی نیشابوری، معروف به ادیب دوم، میرزا هاشم قزوینی و احمد یزدی بودند.
وی در ۱۳۳۳ به قم و سپس به نجف مسافرت کرد. در نجف نیز از محضر اساتیدی بزرگی همچون سید ابوالقاسم خویی بهره برد. در این میان، از میرزا هاشم قزوینی بیش از همه یاد میکرد. او در سال ۱۳۳۵ به مشهد بازگشت.
بهبودی از سال ۱۳۵۴ به قرآن پژوهی و تدریس مسائل موضوعی قرآن پرداخت و نیز به مطالعه های رجالی- حدیثی ادامه داد و تا آخر عمر در منزل شخصیاش، به طور رایگان و مشتاقانه پذیرای طالبان علوم اسلامی بود. وی در بیست و یکم بهمن ماه ۱۳۹۳، در سن هشتاد و شش سالگی دار فانی را وداع گفت.
در آثار دیگران
رویکرد «تاریخی – حدیثی» به تفسیر
آقای بهبودی جزء مدافعان تفسیر علمی به این معنا نیست که در تفسیر کل قرآن از رویکرد علمی بهره ببرد؛ ولی ایشان نظر ویژهای در خصوص آسمانهای هفت گانه در قرآن دارند که در جزوهای به همین نام بیان کردهاند که هفت آسمان را در منظومه شمسی پیدا بکنیم. در درجه اول رویکرد استاد بهبودی حائز اهمیت است که تاریخی-حدیثی است و نه علمی-تجربی.
رابطه علم و قرآن از نگاه استاد بهبودی
دکتر فرزانه روحانی درباره رابطه دین و علم از منظر علامه بهبودی می گوید. دیدگاه اندیشمندان درباره رابطه علم و دین در چهار رویکرد عمده قابل ذکر است: تداخل، تعارض، تمایز و توافق. به نظر میرسد استاد محمدباقر بهبودی از موافقان دیدگاه توافق علم و دین است که بر اساس این دیدگاه، علم و دین سازگار و حتی مکمل یکدیگرند.
حدیث صحیح و اهمیت نقد حدیث
دکتر سرشار در این مقاله توضیح می دهد که چگونه حدود ۳۰ سال پیش یکی از دانشآموختگان مشهدی حوزههای مشهد، قم و نجف که به علم حدیث علاقهمند بود، در یک اقدام متفاوت کوشید سلیقه و برداشت خود از میزان اعتبار و وثاقت روایات را عملیاتی کرده و احادیثی را که غیرقابل استناد و جزء «اسرائیلیات» میداند از منابع روایی حذف کند.
احیای سنت پیامبر و معصومان (ع)
دکتر مژگان سرشار در این مصاحبه که در فضای دانشگاهی انعکاس زیادی داشت، به شرح آثار و احوال استاد بهبودی پرداخته است که در نوع خود بسیار خواندنی است.
دانش زبان عربی و دقت ترجمه قرآن
علامه بهبودی به لحاظ هوش سرشار، دقت علمی بالا، آشنایی فراگیر با تراث شیعه و سنی قابل ستایش است. وی ایدهبخش است و در برخی از موارد نظراتش از بسیاری از مترجمین و مفسرین صحیحتر بوده است.
روش ترجمه و تفسیر قرآن و علامه بهبودی
این نوشتار برگرفته از مصاحبه ای است که خبرگزاری قرآنی ایکنا با خانم دکتر سرشار درباره علامه بهبودی و روش ترجمه و تفسیر قرآن انجام داده است. عنوان مصاحبه «علامه بهبودی: پژوهشگری که مقلد نبود» انتخاب شده است. علامه بهبودی پژوهشگری که مقلد نبود به گزارش خبرگزاری قرآن...
جبر و اختیار در قرآن و مشیت الهی
بهبودی با توجه به آیات قرآن تلاش میکند اثبات کند، بر اساس مشیت و در چارچوب آن، انسان آزاد خلق شده است و مسئول اعمال خویش است.
میلاد کوثر: اعطای خیر کثیر و نسل جاوید
تاریخ گواهی میدهد که پس از پیامبر امامان معصوم (ع) همواره ادامه دهنده راه پیامبر بودند، چشمه جوشانی که تا کنون ادامه دارد و هرچند در پشت ابر غیبت کبری بر تداوم خیر ادامه میدهد. اهل بیت (ع) مانند مادر گرامیشان همواره در معرض ظلم و جور حکومتهای جور بودند و این به خاطر کنش سیاسی معصومین(ع) در مقابل وضع نامطلوب موجود بود.
تأملی بر «تدبری در قرآن» محمدباقر بهبودی
این مقاله تاملی است بر روش استاد بهبودی در تدبری در قرآن که یکی از تفاسیر معاصر است. بهبودی در این کتاب کوشیده با استفاده از قرآن، حدیث، تاریخ و علم و با زبانی ساده و نقد برخی از نظرات رایج، به ارائه تفسیری جدید از کلام الله بپردازد.
از ویژگیهای برجسته «معانی القرآن»
مژگان سرشار، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، در این گفتوگو به بیان نکاتی درباره ترجمه استاد محمدباقر بهبودی از قرآن کریم با عنوان «معانی القرآن» پرداخته و در خصوص روشی که مولف معانی القرآن در این ترجمه بهکار گرفته، توضیحاتی ازائه داده است که خواندنی است.
خاطرات
خاطرات دکتر فریبرز خسروی
دکتر فریبرز خسروی از سال ۱۳۵۴ از نزدیک ترین افراد به استاد محمدباقر بهبودی بود و این دوستی تا پایان عمر استاد ادامه یافت. وی همواره یکی از مهمترین انگیزه های استاد بهبودی در تدوین و تکمیل تالیفات خود بود.
کتابفروشی استاد بهبودی در خاطرات دکتر شفیعیکدکنی
در سالهای حدود ۱۳۳۶ – ۱۳۳۷ استاد محمدباقر بهبودی، که از طلاب فاضل آن روزگار
بود، چند در بند بالاتر از کتابفروشی میرزا نصرالله، کتابفروشی جدیدی باز کرد که پاتوق بسیاری از طلاب جوان و کتابخوان آن سالها بود و از کسانی که میتوانم با اطمینان نامشان را یاد آور شوم استاد محمدرضا حکیمی و استاد عبدالله نورانی نیشابوری و حجهالاسلام و المسلمین سیدعبدالحسین رضائی نیشابوری (شاعر و سخنور و همْدرس من در درس مکاسب و رسائل و کفایه) و عِدّه دیگری از طلاب فاضل را همواره در آنجا میتوانستی ببینی و چندین بار هم یکی از اَعِزَّه این ایّام را با مرحوم آقا جعفر قمی (طباطبائی) من در آنجا دیدم. این به حدود سالهای ۱۳۳۶ – ۱۳۳۷ مربوط میشود.