میلاد کوثر:اعطای نسل جاوید است. دو تن از فرزندان رسول خدا به نام‌های ابراهیم و قاسم در سنین بسیار پایین از دنیا رفتند و این باعث شد زبان طعن مخالفان باز شود. مخالفان رسول مصطفی را شماتت کردند و گفتند که او «ابتر» است. ابتر به معنای مقطوع النسل است.

فرزند؛ سلاح طعن کافران

آیات سوره کوثر در همین خصوص نازل شد که خداوند در این آیات می‌فرماید: «إِنَّا أَعْطَیْنَاکَ الْکَوْثَرَ* فَصَلِّ لِرَبِّکَ وَانْحَرْ* إِنَّ شَانِئَکَ هُوَ الْأَبْتَرُ: ما تو را [چشمه] کوثر دادیم* پس براى پروردگارت نماز گزار و قربانى کن* دشمنت‏خود بى‏تبار خواهد بود.» (کوثر/ ۳-۱)

برای اعراب جاهلی داشتن فرزند پسر نماد تبار پدری بود. در شرایط سخت جزیرهالعرب این پسر بود که می‌توانست نمادی از خانواده باشد. تبعیض بین دختر و پسر چنان بود که بعضا دختر باید زنده زنده دفن می‌شد.

در نزد کافران دختر داشتن طعنه‌آمیز بود و به حساب نمی‌آمد و رسول خدا نتوانسته بود پسر داشته باشد. اعراب جاهلی در اشعار خود چنین می‌سرودند که «پسران ما، فرزندانشان فرزندان مایند، اما دختران ما؛ فرزندانشان فرزند شوهرانشانند که با ما بیگانه‌اند.»

دشمنان رسول خدا نسل وی را تمام یافته می‌دیدند و در نظرشان بقا به فرزند فیزیکی بود. محمدباقر بهبودی در مقاله‌ای با نام میلاد کوثر می‌نویسد: «شانیء» به معنای دشمن کینه جو است در صورتی که با درشتی و بدزبانی همراه باشد و ابتر به معنای بلانسل است. عاصی ابن وائل از این دشمنان کینه جو بود که  پیامبر را مقطوع النسل می‌خواند. دشمنی که به تبار می‌نازد و دختر نبی اسلام را تبار نمی‌شمرد

کوثر، خیر کثیر، فرزند حضرت پیامبر (ص)

ریشه کوثر کثرت است و به چیزی گفته می‌شود که مقامش فراوانی باشد از این رو گفته اند که مراد از کوثر خیر کثیر است. در آیه اول خداوند می‌گوید من به تو خیر کثیری دادم اما مراد از آن معلوم نیست.

طبرسی در تفسیر مجمع البیان در معنای کوثر می‌گوید که گروهی معتقد هستند که مراد فرزند رسول الله (ص) است. علامه طباطبایی نیز معتقدند که با توجه به معناى آخرین آیه که دشمن آن حضرت را، ابتر معرفى کرده، مناسب‌ترین معنا را «کثرت» ذریه پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) ذکر می‌کند. اگر خیر کثیر هم مراد باشد، یقیناً یکى از مصادیق آن، فراوانى نسل آن حضرت است.

در آیه دوم خداوند به واسطه کوثر که به پیامبر (ص) اعطا کرده است، از وی می‌خواهد که نماز بگذارد و قربانی کند. حال در این‌جا سوالی مطرح‌ می‌شود که آن خیر پر برکت که خداوند به پیامبر داده است چیست که ایشان باید در مقام شکر‌گذاری نماز گذارده و قربانی کنند.

امام فخررازی درباره معنای کوثر می‌نویسد: کوثر هشت معنا دارد که تمام آن معانى درباره حضرت صدیقه طاهره، فاطمه زهرا‌(سلام الله علیها) صدق می‌کند. آنگاه خودش می‌گوید: چگونه، فاطمه کوثر نباشد که چون علی‌بن‌الحسین و محمد‌بن‌على باقرالعلوم و صادق المصدق، میوه و ثمره دارد.

محمدباقر بهبودی این سوره را چنین ترجمه کرده است:

به یقین ما نسلی پربار و پرثمر چون چشمه آب کوثر عطایت کردیم، پس به شکرانه میلاد این دختر پروردگارت را سجده کن و نماز شکر بخوان و یک شتر قربانی هم عقیقه کن. بی شک تو بلاعقب نخواهی بود. بلکه آن بدخواه شماتت‌گرت لاعقب خواهد ماند.

معانی القرآن، سوره کوثر

تاریخ گواهی می‌دهد که عاصی ابن وائل که پیامبر را ابتر می‌خواند، خود ابتر و مقطوع النسل شد.

ائمه (ع)؛ خیر کثیر

تاریخ گواهی می‌دهد که پس از پیامبر امامان معصوم (ع) همواره ادامه دهنده راه پیامبر بودند، چشمه جوشانی که تا کنون ادامه دارد و هرچند در پشت ابر غیبت کبری بر تداوم خیر ادامه می‌دهد. اهل بیت (ع) مانند مادر گرامی‌شان همواره در معرض ظلم و جور حکومت‌های جور بودند و این به خاطر کنش سیاسی معصومین(ع) در مقابل وضع نامطلوب موجود بود.

خداوند نه ایشان که وضع مقابل اهل بیت(ع) را نیز ابتر خطاب کرد. در واقعیت تاریخی، همه حکومت‌های ظلم و جور از گردونه روزگار نابود شدند، نه بنی‌امیه و نه بنی‌عباس نتوانستند نسل خود را تداوم دهند، اما پیامبر (ص) که صاحب کوثر و ذریه مبارک معصومین بود، به حول خداوند پایدار ماند.


لینک مطلب در وبگاه ایکنا