همیشه دو عامل مهم در ترجمه قرآن نقش اساسی داشته است؛ یکی عامل درونی بوده که پس از تثبیت اسلام در حجاز ترجمه قرآن به عنوان منبع اصلی دین اسلام جهت ابلاغ دینی به مردم غیرعرب اهمیت پیدا کرد. از زمانی که اعراب (مسلمانان) با جوامع غیرعرب ارتباط فکری پیدا کردند، ترجمه قرآن نیز مطرح شد. دیگری عامل بیرونی بود که دنیای غرب و مسیحیت به منظور فهم معارف اسلامی با هدف مقابله با آن، مبادرت به ترجمه قرآن به وسیله کشیشان کرد.
اولین ترجمه ها
اولین ترجمه لاتینی کهن مجموعه طلیطله (اندلس) است که به دستور پیتر مقدس (۱۱۵۶ – ۱۰۹۲) راهب معروف پیش از ۸۰۰ سال پیش به زبان لاتین ترجمه شده است. تأثیر این ترجمه در ترجمه‌های پس از خود به حدّی است که در طول قرون متمادی بسیاری از نویسندگان مسیحی در اروپا از آن برای تقابل و معاندت با اسلام استفاده کردند.
پس از او کشیش ایتالیایی بنام «لودوویکو ماراچی» ترجمه کاملتری را از قرآن ارائه داد که این ترجمه مورد توجه محقق یهودی آلمانی به نام «کریستین رینسیوس» قرار گرفت و وی آن ترجمه را ویراستاری و به چاپ رساند.
ترجمه های دقیق تر
هفتصد سال پس از مجموعه‌های طلیطله دانشمندی به نام «مارک» ترجمه مناسبی را از قرآن ارائه داد که مورد توجه مترجمین به خصوص مترجم فرانسوی «آندره دو رویه» قرار گرفت. پس از او شخصی به نام «خوان» مبادرت به ترجمه قرآن در اسپانیا کرد که متن عربی قرآن را همراه با زبان محلی «کاستیلی» و ترجمه لاتینی به صورت توأمان و سه زبانه آماده کرد.
از بین ترجمه‌های لاتین قرآن، ترجمه‌های «دومینکوس جرمانوس» که به عنوان مبلغ مذهبی در ایران بسر می‌برد و به زبان عربی و فارسی مسلط بود، بسیار اهمیت داشت که پس از سالها تلاش ترجمه‌اش در سال ۱۶۶۹.م پایان یافت. ترجمه دیگر لاتینی توسط اسقف اعظم یونانی «کریلوس لوکاریس» انجام گرفت.
ترجمه های اروپایی
پس از لاتین ترجمه قرآن به زبان‌های آلمانی، اسپانیولی، ایتالیایی، هلندی، سوئدی، یونانی، فرانسوی و انگلیسی مورد توجه قرار گرفت و تحت تأثیر ترجمه لاتین ترجمه قرآن به زبان‌های فوق نیز چاپ شد که شاید از حیث قدمت و کثرت زبان انگلیسی از سایر زبان‌ها گوی سبقت را ربوده است.
امروزه تعداد زیادی ترجمه به زبان انگلیسی موجود است که مهمترین آنها ترجمه دکتر محمود مصطفی ایوب تحت عنوان «النباء العظیم» است. دکتر مصطفی ایوب از مسلمانان لبنان است و یک دوره تفسیر ده جلدی نیز به نگارش درآورده است.
ترجمه شیوای کالین ترنر
ترجمه «محمد فاروق اعظم» که تحت عنوان ترجمه معانی قرآن کریم ـ هدی للناس تهیه شده است، از ترجمه‌های مطرح و قابل فهم است که در سال ۱۹۹۷ منتشر شده است.
از تازه‌ترین ترجمه‌های انگلیسی ترجمه «دکتر کالن ترنر» است که انتشارات «کرزن» آن را در سال ۱۹۹۷.م منتشر کرده است. مترجم شیعه بوده و همسر وی ایرانی است. ترجمه دکتر کالن بر مبنای ترجمه فارسی محمدباقر بهبودی انجام گرفته که بیشتر سعی داشته است با الفاظ و تعابیر امروزی ترجمه شیوایی را ارائه کند.
بین ترجمه‌های مسلمانان ترجمه شاکر که به ترجمه شیعی نام گرفته است، مشهور است. این ترجمه که از ترجمه مولانا محمدعلی لاهوری اقتباس شده است بارها تجدید چاپ شده است. ترجمه پیکتال نیز از ترجمه‌های مطرح و مشهور به زبان انگلیسی است که توسط محمد مارمادوک ویلیام پیکتال، رمان‌نویس و پژوهشگر انگلیسی انجام یافته و تحت عنوان معانی قرآن کریم به چاپ رسیده است. پیکتال به خاطر یادگیری زبان‌های عربی و ترکی درباره فرهنگ و تمدن خاورمیانه داستان‌های خوبی را به رشته تحریر درآورده است.
آخرین دیدگاه‌ها