این وبگاه برای معرفی آثار استاد محمدباقر بهبودی در حوزه معارف اسلامی است که با هدف عرضه معارف ناب و سره قرآنی تدوین شده است.

معارف اسلامی چیست؟

حدیث مشهوری به نام حدیث ثقلین از پیامبر اسلام (ص) روایت شده که درباره سرنوشت دین اسلام، پس از درگذشت آن حضرت است. در این حدیث به کفایت قرآن کریم و اهل بیت پیامبر (ص) برای هدایت بشر تصریح شده است. بر اساس این حدیث، پس از درگذشت پیامبر (ص)، برای هدایت باید به قرآن و اهل بیت تمسک جست و این دو، همواره در کنار یکدیگرند.

درستی انتساب این حدیث به پیامبر (ص) را همه مسلمانان، چه شیعه و چه اهل تسنن، پذیرفته و حدیث را در کتاب‌های حدیثی خود آورده‌اند. شیعیان با تکیه بر این حدیث، معتقد به لزوم امامت و عصمت امامان (ع) و نیز دوام امامت در همه زمان‌ها هستند.

سه نکته در حدیث فوق وجود دارد که برای عرضه معارف ناب و سره قرآنی به عموم مردم علاقمند باید مد نظر قرار گیرد:

• تأکید بر اینکه پس از رحلت رسول اکرم، قرآن و اهل بیت (ع) برای هدایت امت اسلام در تمام اعصار کافی هستند و با تمسک به این دو گمراهی نخواهد بود.
• الگوی زندگی و آموزه‌های اهل بیت (ع) طی نزدیک به سیصد سال پس از رحلت رسول اسلام، راهنمای فهم آموزه های قرآن است.
• از آنجا که به اجماع همه مسلمانان هیچ شکی در اصالت قرآن نیست، پس اگر صحت احادیث رسیده از امامان نیز اثبات شود، حجت خدا بر امت اسلام کامل می شود.

طبقه بندی آثار استاد محمدباقر بهبودی

آثار استاد محمدباقر بهبودی به دو بخش تقسیم می شود: بخش اول، عرضه معانی قرآن و حدیث به زبان فارسی برای تمامی علاقمندان به معارف اسلام است، که خود شامل دو بخش زیر است:

• معانی قرآن
• معانی احادیث صحیح از مجموعه کتابهای احادیث شبعه

بخش دوم شامل روش شناسی کسب معارف قرآنی و نقد حدیث است و از مطالب بخش اول پشتیبانی می کند.

• آثاری در شرح و تفسیر قرآن که از کتاب معانی القرآن پشتیبانی می کند
• آثاری در روش شناسی نقد و انتخاب حدیث که از گزینش حدیث در تدوین صحاح کتاب های حدیثی شیعه پشتیبانی می کند.

mbehboudi_asar_1

mbehboudi_asar_2

mbehboudi_asar_3

mbehboudi_asar_4

mbehboudi_asar_5

عرضه معارف ناب و سره قرآنی

محمدباقر بهبودی، در جلد صد و دهم کتاب بحارالانوار، مقدمه ای کوتاه نوشته است، و در آغاز آن، چند سطری درباره چگونگی کار خویش و ضرورت جدا سازی ناسره از معارف سره قرآنی مرقوم داشته است.

. . . از جمله نعمت های الهی که بر من ارزانی داشت، توفیقی بود که در راه تحقیق آثار اهل بیت عترت نصیبم کرد، تا کاملاً این آثار را زیر و رو کنم و به غور آنها برسم و از دریاهای علوم آل محمد کفی چند بنوشم. این به هنگامی رخ داد که خداوند چنان قسمت کرد که من ساکن تهران شوم و به تصحیح و اشراف و نظارت بر طبع بسیاری از کتب تاریخ دین و فقه و حدیث و تفسیر بپردازم. از همه اینها مهمتر کتاب بحار الانوار است، تالیف علامه مشهور، حجت دین، روح برخوردار از فیض قدسی، علامه محمد باقر مجلسی.

ضرورت جدایی سره از ناسره

استاد بهبودی در همین مقدمه تاکید کرده اند که:

. . . در نهایت، این تحقیق نهایی و تمیز سره از ناسره هنوز چنانکه باید انجام نشده است و از کارهای بر جای مانده فرهنگ شیعه است. و با حرصی که ائمه نشان می داده اند در اینکه در سخنانشان دس و خلطی نشود، باید مردانی عالم و امین و جامع و متخصص و از هر حیث ذی صلاحیت بدین کار خطیر دست بیازند و بدین مهم برخیزند. البته اهل منبر و ناقلان حدیث – چه کتبی و چه شفاهی – مسئولند اگر بدون اطلاع کافی از حدیث شناسی و دیگر علوم مربوط، به نقل حدیث پردازند. در سابق ایام، برای نقل حدیث حد و مرزی بود و اجازه نقل لازم بود که خود همین کتاب «الاجازات بحارالانوار» حاکی است از اهتمام و احتیاط عظیمی که استادان بزرگ حدیث در نقل حدیث یا اجازه دادن به ناقل دیگر داشته اند و دقت می کرده اند که ناقل از هر حیث واجد شرایط نقل حدیث باشد.

اما حالا هر کسی محدث می شود و هر منبری با اندک سوادی، بدون داشتن تخصصهای کافی در شعب معارف اسلامی، به نقل احادیث و به اصطلاح خودشان به نشر معارف۔ می پردازد. خوب، پس فاضلان و استادانی که در مورد کتاب علامه مجلسی، در بست، قضاوت نامساعد می کنند و به این جنبه های ویژه کار توجه ندارند و در این کتاب تتبع کافی نکرده اند، نظرشان فنی نیست و قهرأ مسموع هم نخواهد بود.

نیز برخی از تباهگران ایمان جامعه در دوران اخیر، که به نقل برخی از احادیث مذکور در بحار مبادرت می کردند و سپس آنها را به رخ مردم عوام یا اشخاص فاضلی که از مبانی علمی و تحقیقی مذهب آگاه نبودند می کشیدند، بزرگترین خیانت علمی و اجتماعی را مرتکب شدند، زیرا در نوع اینگونه موارد، خود علامه مجلسی تصریح کرده است که یا خبر ضعیف است، یا نسبت مأخذ متواتر نیست، یا در نقل تحریف و سقط رخ داده است، یا امثال آن. اما این ربایندگان معنویت اجتماع، این قسمتها را بازگو نمی کردند تا مردم از ایمان سرخورده شوند و معلوم نیست که مقصود آنان چه بوده و می خواستند که مردم پس از این سرخوردگی به چه سو روی آورند. اکنون نیستند که بنگرند چه آتشی افروختند و چگونه جان دهها انسان را در شعله تحیر و شک و بی مقصدی و فقدان جهتگیری معنوی در زندگی سوزاندند و به اصطلاح، چگونه در دریای متلاطم حیات و فلسفه های عمیق عالم، قطب نمای ساحل شناس را از زورق زندگی گروهی ربودند.

(بحار الانوار، جلد ۱۱۰، چاپ اسلامیه، ص ۸-۲۴ مقدمه).

• کتاب معجزه قرآن و مبارزه با فلسفه شرکبهمن ۱۱, ۱۴۰۰
  کتاب معجزه قرآن و مبارزه با فلسفه شرک در سال ۱۳۵۲ به عنوان دومین کتاب از مجموعه ای که قرار بود با نام «نور و ظلمت» به صورت گاهنامه انتشار یابد، چاپ شده است. در این کتاب قرآن به عنوان معجزه خاتم و مبارزه آن با شرک و فلسفه پشتیبان آن، همگی از منظر خود… خواندن بیشتر: کتاب معجزه قرآن و مبارزه با فلسفه شرک
• کتاب معارف قرآنیبهمن ۳, ۱۳۹۹
  کتاب معارف قرآنی، مجموعه ای از شانزده مقاله استاد محمدباقر بهبودی است که از سال ۱۳۴۱ به چاپ رسیده است. از آنجا که در کتاب تدبری در قرآن بارها به مقالات مختلف ایشان ارجاع شده بود، در سال ۱۳۸۰ تمامی این مقالات، شامل شانزده مقاله، جمع آوری و پس از مختصری ویرایش در کتابی تحت… خواندن بیشتر: کتاب معارف قرآنی
• کتاب معرفت الحدیثخرداد ۱۳, ۱۳۹۹
  کتاب معرفت الحدیث از مهمترین آثار استاد محمدباقر بهبودی در حوزه حدیث است که به زبان عربی تالیف و به چاپ رسیده است. این کتاب مقدمه ای بر پروژه تدوین سلسله کتابهای احادیث صحیح شیعه است. این کتاب با نام کامل «معرفت الحدیث و تاریخ نشره و تدوینه و ثقافته عندالشیعه الامامیه» در سال ۱۳۶۲… خواندن بیشتر: کتاب معرفت الحدیث
• کتاب علل الحدیثاردیبهشت ۲۱, ۱۳۹۹
  کتاب علل الحدیث در پاسخ به برخی سئوالات فنی و دقیق شاگردان استاد بهبودی درباره شناخت احادیث معلول و غیر قابل استناد ابتدا به صورت یادداشت هایی اجمالی برای ارائه در کلاس درس جمع آوری گردید. سپس این یادداشت ها به صورت جزوه یا مقالاتی تنظیم و در کلاس های درس تشریح شده است. سپس… خواندن بیشتر: کتاب علل الحدیث
• یوسف صدیق: داستان حضرت یوسف در قرآنبهمن ۸, ۱۳۹۸
  کتاب یوسف صدیق یکی از آثار کمتر شناخته شده استاد محمدباقر بهبودی است که در سال ۱۳۵۳ توسط انتشارات معراجی به چاپ رسیده است. این کتاب شبیه یک نمایش نامه، از داستان حضرت یوسف در قرآن تنظیم شده و آرزو شده است تا بعدها دست مایه ای برای تهیه کنندگان و کارگردانان سینما و تئاتر… خواندن بیشتر: یوسف صدیق: داستان حضرت یوسف در قرآن
• آشنایی با احکام اسلامیآذر ۲۷, ۱۳۹۸
  این نوشتار برگرفته از کتابی است که استاد بهبودی درباره آشنایی با احکام اسلامی تدوین کرده و به تمامی مسایل و احکام اسلامی، از جمله مساله تقلید از فقها و یا پرسش از ایشان می پردازد. آشنایی با احکام تقلید از فقها یا پرسش از آنان در مسایل مذهبی چه باید کرد در مسایل مذهبی،… خواندن بیشتر: آشنایی با احکام اسلامی

آفرینش احادیث شیعه احکام امامت امام زمان ایمان بحارالانوار بنی اسرائیل تاریخ اسلام تاریخ انبیاء تدبری در قرآن تصحیح تفسیر تفسیر معاصر جعل حدیث حج حجاب حجاب شرعی حدیث دانلود روزه سوره بقره سوره نور صحیح الکافی عصمت علل الحدیث علوم قرآنی غیبت فریبرز خسروی فقه الحدیث قرآن قرآن پژوهی قیامت متون احادیث محمدباقر بهبودی مصاحبه معاد معارف قرآنی معانی القرآن معرفه الحدیث منظومه فکری مژگان سرشار نماز پوشش اسلامی کفر