این وبگاه برای معرفی آثار استاد محمدباقر بهبودی در حوزه معارف اسلامی است که با هدف عرضه معارف ناب و سره قرآنی تدوین شده است.
معارف اسلامی چیست؟
حدیث مشهوری به نام حدیث ثقلین از پیامبر اسلام (ص) روایت شده که درباره سرنوشت دین اسلام، پس از درگذشت آن حضرت است. در این حدیث به کفایت قرآن کریم و اهل بیت پیامبر (ص) برای هدایت بشر تصریح شده است. بر اساس این حدیث، پس از درگذشت پیامبر (ص)، برای هدایت باید به قرآن و اهل بیت تمسک جست و این دو، همواره در کنار یکدیگرند.
درستی انتساب این حدیث به پیامبر (ص) را همه مسلمانان، چه شیعه و چه اهل تسنن، پذیرفته و حدیث را در کتابهای حدیثی خود آورده‌اند. شیعیان با تکیه بر این حدیث، معتقد به لزوم امامت و عصمت امامان (ع) و نیز دوام امامت در همه زمان‌ها هستند.
سه نکته در حدیث فوق وجود دارد که برای عرضه معارف ناب و سره قرآنی به عموم مردم علاقمند باید مد نظر قرار گیرد:
- تأکید بر اینکه پس از رحلت رسول اکرم، قرآن و اهل بیت (ع) برای هدایت امت اسلام در تمام اعصار کافی هستند و با تمسک به این دو گمراهی نخواهد بود.
- الگوی زندگی و آموزه‌های اهل بیت (ع) طی نزدیک به سیصد سال پس از رحلت رسول اسلام، راهنمای فهم آموزه های قرآن است.
- از آنجا که به اجماع همه مسلمانان هیچ شکی در اصالت قرآن نیست، پس اگر صحت احادیث رسیده از امامان نیز اثبات شود، حجت خدا بر امت اسلام کامل می شود.
طبقه بندی آثار استاد محمدباقر بهبودی
آثار استاد محمدباقر بهبودی به دو بخش تقسیم می شود: بخش اول، عرضه معانی قرآن و حدیث به زبان فارسی برای تمامی علاقمندان به معارف اسلام است، که خود شامل دو بخش زیر است:
- معانی قرآن
- معانی احادیث صحیح از مجموعه کتابهای احادیث شبعه
بخش دوم شامل روش شناسی کسب معارف قرآنی و نقد حدیث است و از مطالب بخش اول پشتیبانی می کند.
- آثاری در شرح و تفسیر قرآن که از کتاب معانی القرآن پشتیبانی می کند
- آثاری در روش شناسی نقد و انتخاب حدیث که از گزینش حدیث در تدوین صحاح کتاب های حدیثی شیعه پشتیبانی می کند.
عرضه معارف ناب و سره قرآنی
محمدباقر بهبودی، در جلد صد و دهم کتاب بحارالانوار، مقدمه ای کوتاه نوشته است، و در آغاز آن، چند سطری درباره چگونگی کار خویش و ضرورت جدا سازی ناسره از معارف سره قرآنی مرقوم داشته است.
. . . از جمله نعمت های الهی که بر من ارزانی داشت، توفیقی بود که در راه تحقیق آثار اهل بیت عترت نصیبم کرد، تا کاملاً این آثار را زیر و رو کنم و به غور آنها برسم و از دریاهای علوم آل محمد کفی چند بنوشم. این به هنگامی رخ داد که خداوند چنان قسمت کرد که من ساکن تهران شوم و به تصحیح و اشراف و نظارت بر طبع بسیاری از کتب تاریخ دین و فقه و حدیث و تفسیر بپردازم. از همه اینها مهمتر کتاب بحار الانوار است، تالیف علامه مشهور، حجت دین، روح برخوردار از فیض قدسی، علامه محمد باقر مجلسی.
ضرورت جدایی سره از ناسره
استاد بهبودی در همین مقدمه تاکید کرده اند که:
. . . در نهایت، این تحقیق نهایی و تمیز سره از ناسره هنوز چنانکه باید انجام نشده است و از کارهای بر جای مانده فرهنگ شیعه است. و با حرصی که ائمه نشان می داده اند در اینکه در سخنانشان دس و خلطی نشود، باید مردانی عالم و امین و جامع و متخصص و از هر حیث ذی صلاحیت بدین کار خطیر دست بیازند و بدین مهم برخیزند. البته اهل منبر و ناقلان حدیث – چه کتبی و چه شفاهی – مسئولند اگر بدون اطلاع کافی از حدیث شناسی و دیگر علوم مربوط، به نقل حدیث پردازند. در سابق ایام، برای نقل حدیث حد و مرزی بود و اجازه نقل لازم بود که خود همین کتاب «الاجازات بحارالانوار» حاکی است از اهتمام و احتیاط عظیمی که استادان بزرگ حدیث در نقل حدیث یا اجازه دادن به ناقل دیگر داشته اند و دقت می کرده اند که ناقل از هر حیث واجد شرایط نقل حدیث باشد.
اما حالا هر کسی محدث می شود و هر منبری با اندک سوادی، بدون داشتن تخصصهای کافی در شعب معارف اسلامی، به نقل احادیث و به اصطلاح خودشان به نشر معارف۔ می پردازد. خوب، پس فاضلان و استادانی که در مورد کتاب علامه مجلسی، در بست، قضاوت نامساعد می کنند و به این جنبه های ویژه کار توجه ندارند و در این کتاب تتبع کافی نکرده اند، نظرشان فنی نیست و قهرأ مسموع هم نخواهد بود.
نیز برخی از تباهگران ایمان جامعه در دوران اخیر، که به نقل برخی از احادیث مذکور در بحار مبادرت می کردند و سپس آنها را به رخ مردم عوام یا اشخاص فاضلی که از مبانی علمی و تحقیقی مذهب آگاه نبودند می کشیدند، بزرگترین خیانت علمی و اجتماعی را مرتکب شدند، زیرا در نوع اینگونه موارد، خود علامه مجلسی تصریح کرده است که یا خبر ضعیف است، یا نسبت مأخذ متواتر نیست، یا در نقل تحریف و سقط رخ داده است، یا امثال آن. اما این ربایندگان معنویت اجتماع، این قسمتها را بازگو نمی کردند تا مردم از ایمان سرخورده شوند و معلوم نیست که مقصود آنان چه بوده و می خواستند که مردم پس از این سرخوردگی به چه سو روی آورند. اکنون نیستند که بنگرند چه آتشی افروختند و چگونه جان دهها انسان را در شعله تحیر و شک و بی مقصدی و فقدان جهتگیری معنوی در زندگی سوزاندند و به اصطلاح، چگونه در دریای متلاطم حیات و فلسفه های عمیق عالم، قطب نمای ساحل شناس را از زورق زندگی گروهی ربودند.
(بحار الانوار، جلد ۱۱۰، چاپ اسلامیه، ص ۸-۲۴ مقدمه).
- ماجرای املاک فدکاین نوشتار برگرفته از کتاب سیره علوی اثر استاد محمدباقر بهبودی است که به ریشه یابی مسایل مربوط به میراث پیامبر اکرم (ص) برای خانواده و عزیزان ایشان می پردازد. فدک و حقوق مالى آن املاک خیبر در سال هفتم هجرت بدست سپاهیان اسلام افتاد. حضرت رسول اکرم با یهود خیبر پیمان بست که در… خواندن بیشتر: ماجرای املاک فدک
- واکنش على بن ابى طالب به ماجرای سقیفهاین نوشتار برگرفته از کتاب سیره علوی است و در آن به روایت واکنش حضرت علی علیه السلام در فتنه سقیفه بنی ساعده می پردازد. علی (ع) خویشتنداری نشان داد و دیگران را نیز پیام داد که دیگر به این مسائل نپردازید و سلامت دین بالاتر از مقام و منصب اجتماعى است. بیعت بنی هاشم… خواندن بیشتر: واکنش على بن ابى طالب به ماجرای سقیفه
- سیره علوی : فصلی از تاریخ صدر اسلامآنچه از نظر خوانندگان مى گذرد، فصلى از تاریخ صدر اسلام است که با نام «سیره علوى» تقدیم مى شود. در این نوشتار، فقط آن رشته از زندگانى امیرالمؤمنین ابوالحسن على بن ابى طالب مورد بحث و پژوهش قرار گرفته است که برخوردهاى اجتماعى – سیاسى آن حضرت را طى سالهاى دهم تا چهلم هجرت مجسم می کند.
- کتاب معجزه قرآن و مبارزه با فلسفه شرککتاب معجزه قرآن و مبارزه با فلسفه شرک در سال ۱۳۵۲ به عنوان دومین کتاب از مجموعه ای که قرار بود با نام «نور و ظلمت» به صورت گاهنامه انتشار یابد، چاپ شده است. در این کتاب قرآن به عنوان معجزه خاتم و مبارزه آن با شرک و فلسفه پشتیبان آن، همگی از منظر خود قرآن بررسی شده است.
- کتاب معارف قرآنیکتاب معارف قرآنی، مجموعه ای از شانزده مقاله استاد محمدباقر بهبودی است که از سال ۱۳۴۱ به چاپ رسیده است. از آنجا که در کتاب تدبری در قرآن بارها به مقالات مختلف ایشان ارجاع شده بود، در سال ۱۳۸۰ تمامی این مقالات، شامل شانزده مقاله، جمع آوری و پس از مختصری ویرایش در کتابی تحت… خواندن بیشتر: کتاب معارف قرآنی
- یوسف صدیق: داستان حضرت یوسف در قرآنکتاب یوسف صدیق یکی از آثار کمتر شناخته شده استاد محمدباقر بهبودی است که در سال ۱۳۵۳ توسط انتشارات معراجی به چاپ رسیده است. این کتاب شبیه یک نمایش نامه، از داستان حضرت یوسف در قرآن تنظیم شده و آرزو شده است تا بعدها دست مایه ای برای تهیه کنندگان و کارگردانان سینما و تئاتر… خواندن بیشتر: یوسف صدیق: داستان حضرت یوسف در قرآن
آدم احکام ارث ارث کلاله امامت تاریخ اسلام تدبری در قرآن سیره طبقات وارثان علوم قرآنی فدک قرآن پژوهی قصص قرآن معارف قرآنی معجزه وصیت یوسف پیامبر
با سلام خیلی خوشحال می شدم اگر می توانستم کتابهای مرحوم استاد بهبودی را دانلود کنم
با سلام، آماده سازی این کتابها برای انتشار الکترونیک بسیار وقت گیر است. اما با درخواست شما و بسیاری از علاقمندان، قرار است در سال ۱۴۰۰ هر ماه حداقل یکی از کتابها قابل دانلود باشند.