محمدباقر بهبودی در مشهد به دنیا آمد، از آغاز تحصیلش به تالیف آثار دینی پرداخت، اقدام به ترجمه و تفسیر قرآن و تصحیح احادیث نمود و در تهران در گذشت. این نوشتار برگرفته از «شرح حال علمی استاد بهبودی» است که خبرگزاری ایکنا نتشر کرده است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، استاد محمد باقربهبودی در ۸۶ سالگی و در شهر تهران دیده از جهان فروبست. دیدگاههای او در پالایش حدیث و فعالیت‌‌هایش در گزینش روایت‌‌های معتبر شیعه به ویژه در دهه ۶۰ بحث‌‌های بسیار برانگیخت و آثاری محسوس بر دیدگاه معاصران داشت. یادداشت زیر گزارشی به قلم حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سیدمحمد علی ایازی است که در اختیار ایکنا قرار گرفته است.
شرح حال علمی استاد بهبودی
محمدباقر بهبودی در آبان (۱۳۰۷ ش/ ۱۳۴۷ ق) در مشهد به دنیا آمد. او در ۱۳۲۷ تحصیلات مذهبی خود را در حوزه علمیه مشهد آغاز کرد. در سال‌های نخستین تحصیلی‌اش آثاری چون شرح بر صمدیه و عوامل ملامحسن، قاطع البرهان فی علم المیزان، اسلوب جدید در شناسایی تجوید، میثم تمار و آیین دوستی و مردم‌داری را تا سال ۱۳۲۷ تألیف کرد
اساتیدش محمدتقی نیشابوری، معروف به ادیب دوم، میرزا هاشم قزوینی و احمد یزدی بودند. در نجف نیز از محضر اساتیدی همچون آیات عظام سید ابوالقاسم خویی، سید محسن حکیم و عبدالهادی شیرازی بهره برد
در سال ۱۳۳۳ به قم و سپس به نجف مسافرت کرد و در سال ۱۳۳۵ به مشهد بازگشت. در سال ۱۳۳۷ به تهران آمد و تصحیح، مقابله، تحقیق و تألیف کتب را آغاز کرد
او در سال‌های ۱۳۵۲- ۵۷ به تدریس مسائل موضوعی قرآن پرداخت و نیز به مطالعههای رجالی- حدیثی ادامه داد و پس از آن چند سالی (۱۳۶۹- ۷۲) در دانشگاه تربیتمدرس، به تدریس علوم رجالی پرداخت.
تصحیح، تحقیق و مقابله المیزان فی تفسیر القرآن از جلد ۷ تا جلد ۲۰ و بحارالانوار از جلد ۱۷ تا آخرین مجلد به جز جلدهای ۷۷ و ۷۸ از او است.
تالیفات
بهبودی آثار دیگری در زمینه قرآن، تفسیر، فقه، علوم قرآنی، تاریخ و حدیث دارد که مشهورترین آنها در علوم قرآن، معانی القرآن (ترجمه و تفسیر قرآن)، تدبری در قرآن (در دو مجلد) و معارف قرآنی است که حاوی مجموع ۱۶ مقاله در موضوعات قرآنی، ادبی و فقهی است
از جمله آثار مهم حدیثی او گزیده جوامع اولیه حدیثی شیعه: صحیح الکافی (۳ جلد) و ترجمه آن به نام گزیده کافی (۶ جلد)، صحیح التهذیب (۲ جلد) و ترجمه آن به نام گزیده تهذیب (۵ جلد)، صحیح الفقیه (۱ جلد) و ترجمه آن به نام گزیده فقیه (۲ جلد). معرفه الحدیث و تاریخ نشره و تدوینه و ثقافته عند الشیعه الامامیه و همچنین علل الحدیث است
با این همه، برخی از دیدگاههای ویژه او در نقد حدیث و ترجمه قرآن با نظرهای متفاوت و گاه با مخالفت‌های جدّی روبه‌رو بوده است (از جمله رک. خرمشاهی، بهاء الدین، “درباره معانی القرآن”، کیان، ش۱۷، ص۵۵- ۶۰؛ استادولی، حسین، “ترجمه‌ای اسف‌انگیز از قرآن کریم”، مترجم، ش۱۰، سال سوم، ص۹۳- ۱۲۳) که استاد بهبودی به آنها پاسخ گفته است.
جناب ایازی همان است که نظریه معروف اجباری نبودن حجاب زنان در زمان پیغمبر اکرم ص را مطرح کرده اند. فکر نکنم در بین علمای مسلمین از شیعه و سنی از قرن دوم هجری تا الان کسی این جسارت را به ساحت پیامبر ص کرده باشد یعنی زنان مدینه آزاد بودند با سر برهنه جلوی پیامبر ص در کوچه و بازارها تردد کنند و حضرت هم هیچ نمی گفتند! آن فکر و اجتهاد و استنباطی که متأثر از حب و بغض های سیاسی یا ملاحظه امیال و خوش آمد گروهی از مردم بسته به شرایط زمان باشد یک درهم سیاه ارزش ندارد.
درباره نظر آیت الله ایازی می توانید اینجا بیشتر بخوانید.