مرحوم بهبودی ابتکار و شجاعت علمی داشت. هیچ نظریه‌ای حرف آخر نیست. استاد محمدباقر بهبودی که آثار دینی بسیاری را تألیف و از خود به یادگار گذاشته است. ابتکار و شجاعت علمی وی در پژوهش ستودنی است.

مصطفی دلشاد تهرانی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) درباره میراثی که از مرحوم بهبودی بر جای مانده است اظهار کرد: به نظر می‌رسد میراث علمی مرحوم شیخ محمدباقر بهبودی بسیار گرانبهاست. ایشان علاوه بر حوزه علوم قرآنی، تفسیر و به‌ خصوص قرآن‌پژوهی، در حوزه حدیث، علوم حدیث، حدیث‌پژوهی و به‌ویژه فقه الحدیث و نقد الحدیث میراث با ارزشی از خود باقی گذاشت.

مرحوم بهبودی گذشته از دو حوزه اصلی فعالیت خود (قرآن و حدیث) در حوزه‌های دیگری مانند تمدن اسلامی هم سخن گفته‌ و مقاله نوشته است. بنابراین ایشان در سه عرصه قرآنی، حدیثی و تمدنی فعالیت‌ کرده است.

دلشاد تهرانی با اشاره به این نکته که نگاه تمدنی استاد بهبودی برخاسته از قرآن و حدیث است، تصریح کرد: رویکردهای تمدنی که مرحوم بهبودی در مقالات و در ضمن مباحث خود مطرح کرده است، ارزش بسیار بالایی دارد. اما به‌رغم درخور توجه بودن آثار علمی مرحوم بهبودی، این آثار کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند.

نقد آثار

در پاسخ به این سؤال که «درباره نقدهایی که عده‌ای به برخی از آثار مرحوم محمد باقر بهبودی مانند «معانی القرآن» وارد کرده‌اند، چه دیدگاهی دارید؟» پاسخ داد: هنگامی‌که فردی دانشمند، مفسر، مصحح، فقیه و زبان‌شناس نظریه‌ای را بیان می‌کند، به این معنا نیست که این نظریه حرف آخر است و نباید به نقد آن پرداخت. هیچ اشکالی ندارد که عده‌ای نسبت به آثار مرحوم بهبودی نقد نوشته‌اند. اما نکته مهم در این است که او علاوه بر ابتکارهایی که به خرج داده و لطایفی که از خود نشان داده، از شجاعت علمی برخوردار بوده است.

مجموع این عناصر در آثار ایشان گرانبهاست. انسانی با یک اشراف علمی در قرآن، حدیث، تاریخ، زبان، فرهنگ اسلامی و . . . مطالب، نظریه‌ها و نکاتی را مطرح می‌کند که علاوه بر تنوع و بدیع بودن، شجاعت بیان آنها را داشته است. این شجاعت از نظر علمی بسیار اهمیت دارد، زیرا گاهی ما به نظریه‌ای می‌رسیم و آن را کشف می‌کنیم اما شجاعت بیان آن را نداریم. ابتکار و شجاعت علمی در پژوهش نقش مهمی دارد.

دکتر دلشاد تهرانی همه آثار مرحوم بهبودی را برجسته توصیف کرد و گفت: هریک از کتاب‌های وی از زاویه خود بسیار با ارزش است. «معانی القرآن»، «معرفه الحدیث»، تصحیحی که بر کتب اربعه نوشته است و بقیه آثار ایشان از ارزش بالایی برخوردارند.